Ticari sıkıntılardan dolayı düştüğüm zor durumdan nasıl kurtulabilirim?
SORU:
Ben yıllardan beri ticaret yapmaktayım. Özellikle son yıllarda bir takım sıkıntılar yaşamaya başladım. Özellikle son yaşadığım sıkıntıyı gidermek için eş-dosttan borç para aldım ve bu paraları da ticareten düze çıkacağım kanaati ile işime yatırdım. Fakat krediler ve faiz sarmalı neticesinde şirketi feshetmek zorunda kaldık. Tabi bu kararları benden ziyade kâğıt üzerinde ortaklığım olmasa da ortağım verdi. Ben biraz pasif kaldım diyebilirim. Kısaca durumumu özetledikten sonra bu sıkıntıları yaşayan birisi olarak borçlu olduğum insanlara verdiğim mağduriyet aklıma geldikçe normal şartlarda aklımın ucundan bile geçirmediğim bir takım olumsuzluklar ister istemez insanın aklına geliyor. Kur’an-ı Kerim ve sünnet, bu duruma düşenlerle ilgili ne der? Sizlerin tavsiyeleri neler olur?
Tarih: 20 Ocak 2012
CEVAP:
Kur’an-ı Kerim, bu dünyanın bir imtihan dünyası olduğunu (Mülk, 67/2), insanların korku, açlık, malın eksilmesi ve hatta canlarının acıması, işkence çekmesi vb. yollarla yıpratıcı bir imtihandan geçirileceğini bildirmektedir. Bu tür musibetlerle karşılaşıp da “Benim rabbim Allah’tır, beni yoktan var edip bu günlere getiren odur; bütün derdimi de ancak ona açarım.” deyip Allah’a sığınanların sonunda imtihanı kazanacağı bildirilmektedir. (Bakara, 2/155-157)
Ayrıca faizin iktisadi faaliyeti mahvedeceği Allah’ın kesin kuralıdır. Fakat faizden bahseden ayet kümelerinin bulunduğu bölümde, darlık içinde olduğu için ödeme yapamayan borçlunun sorumlu olmadığı, maddi durumu iyileşinceye kadar ona süre tanınmasının gerekli olduğu da bildirilir. Dolayısıyla siz maddi sıkıntı ve darlık içerisinde olduğunuzdan dolayı borçlarınızı ödeme gücüne sahip değilseniz Allah bundan -eliniz genişleninceye kadar- sizi sorumlu tutmuyor.
Yapılacak olan, şayet varsa önceki hatalardan tevbe edip faiz vb. günahlara bir daha düşmeden helalinden kazanmanın yollarını aramaktır. Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:
“Her kim insanların mallarını ödemek maksadıyla (borç gibi bir muamele sebebiyle) alırsa Allah o kimseye ödemeyi müyesser kılar.”(Buhari, İstikrâz, 3)
“Bir borçla borçlanan bir kimsenin ödeme niyetinde olduğunu Allah bilince onun borcunu mutlaka dünyada iken öder/ödemesine yardımcı olur.” (Nesâi, Büyû’ 99; İbn Mâce, Sadakât, 11)
“Borç, Allah’ın sevmediği bir şey konusunda olmadığı sürece Allah, borcunu ödeyinceye kadar borçluyla beraberdir.” (İbn Mâce, Sadakât, 11)
Bu yüzden hem helalinden kazanıp çoluk çocuğunuzun geçimini sağlamak hem de borçlarınızı ödemek düşüncesiyle dürüstçe çalıştığınız takdirde Allah Teala size bu imkânı verecektir.
Müslümanın daima Allah’ın belirlediği kurallar dairesinde düşünüp ona göre hareket etmesi gerekir. Sıkıntılar karşısında yılgınlık gösterip, Allah’ın kesin yasakladığı yollara tevessülü aklından geçirmek, bir mümin için asla düşünülemez.
Allah zorluklarla beraber kolaylığı var etmiş, onun kuralını da koymuştur. (İnşirâh, 94/5-6)
Doç. Dr. Servet Bayındır
Lütfen aşağıdaki linkleri de tıklayınız:
www.fetva.net/yazili-fetvalar/allah-tealanin-bana-yardim-etmedigini-dusunuyorum-ne-yapmaliyim.html
www.fetva.net/yazili-fetvalar/borclarimi-odemek-icin-sans-oyunlarina-katilabilir-miyim.html